30 năm tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal - Việt Nam nỗ lực trong tiến trình bảo vệ “Lá chắn xanh” cho trái đất

Năm 2024 đánh dấu mốc tròn 30 năm Việt Nam tham gia Công ước Vienna về bảo vệ tầng ô-dôn và Nghị định thư Montreal về loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn. Nhân dịp này, Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu Tăng Thế Cường đã có những chia sẻ với Báo Tài nguyên và Môi trường xung quanh những bước tiến của Việt Nam trong 30 năm qua trong công tác bảo vệ tầng ô-dôn.

PV: Thưa ông, Việt Nam được đánh giá là một trong những quốc gia tích cực và chủ động trong việc kiểm soát, loại trừ dần các chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal. Xin ông cho biết những kết quả Việt Nam đã đạt được trong thời gian qua?

Ông Tăng Thế Cường: Tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal từ năm 1994, Việt Nam đã thực hiện đầy đủ trách nhiệm của một nước thành viên. Cho đến nay, Việt Nam đã loại trừ hoàn toàn các chất CFC, Halon, CTC và HCFC-141b nguyên chất sử dụng trong sản xuất xốp; thực hiện kiểm soát tốt các chất theo quy định của Nghị định thư Montreal. Chất Methyl Bromide chỉ còn sử dụng cho mục đích khử trùng. Đối với các chất HCFC, HFC vốn phổ biến trong lĩnh vực làm mát, Việt Nam giảm dần sử dụng và loại trừ theo giai đoạn, tiến tới dừng nhập khẩu các chất HCFC vào năm 2040 và loại trừ 80% lượng tiêu thụ các chất HFC vào năm 2045.

Thông qua các hoạt động loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính, hằng năm đóng góp giảm phát thải hơn 7 triệu tấn CO2 tương đương. Đã đào tạo, tập huấn được khoảng 10.000 cán bộ quản lý nhà nước, doanh nghiệp, giảng viên, kỹ thuật viên.

Cùng với những hoạt động triển khai thực tiễn, ngay trong giai đoạn đầu Việt Nam đã thể chế hóa bằng các văn bản quy phạm pháp luật; nội dung bảo vệ tầng ô-dôn đã được quy định trong Luật Bảo vệ môi trường, Nghị định số 06/2022/NĐ-CP của Chính phủ quy định chi tiết giảm nhẹ phát thải khí nhà kính và bảo vệ tầng ô-dôn, đã ban hành các thông tư, quy chuẩn, tiêu chuẩn kỹ thuật quốc gia phục vụ công tác quản lý.

Mới đây, ngày 11/6/2024, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Kế hoạch quốc gia về quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát tại Quyết định số 496/QĐ-TTg, trong đó đã tích hợp các hoạt động làm mát bền vững, khuyến khích sử dụng các thiết bị làm mát tiết kiệm năng lượng và sử dụng các chất có giá trị tiềm năng làm nóng lên toàn cầu thấp hoặc bằng 0.

Có thể nói, Việt Nam đã và đang tích cực cùng với cộng đồng quốc tế thực hiện tốt Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal, đóng góp hiệu quả trong nỗ lực ứng phó với biến đổi khí hậu toàn cầu.

PV: Vậy xin ông chia sẻ những thách thức trong quá trình thực hiện Nghị định thư Montreal là gì?

Ông Tăng Thế Cường: Nỗ lực của Việt Nam trong 30 năm thực hiện Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal đã được cộng đồng quốc tế công nhận và đánh giá cao, tuy nhiên chúng ta còn có những thách thức:

- Về cơ chế, chính sách: Hệ thống chính sách, pháp luật về bảo vệ tầng ô-dôn, quản lý các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát của chúng ta đã có, nhưng còn thiếu quy chuẩn, tiêu chuẩn và văn bản hướng dẫn kỹ thuật để triển khai đồng bộ, hiệu quả.

- Về nguồn nhân lực: Việt Nam còn thiếu nhiều nhân lực có trình độ, kinh nghiệm không chỉ thiếu cán bộ trong cơ quan quản lý nhà nước mà còn thiếu những chuyên gia, kỹ thuật viên am hiểu sâu những công nghệ mới và những môi chất lạnh mới trong thực tiễn.

- Về nguồn lực và công nghệ: Nhiều doanh nghiệp Việt Nam đang thiếu hụt nguồn lực tài chính để chuyển đổi công nghệ mới, công nghệ hiện đại. Chúng ta cần phát huy tốt các nguồn lực trong nước và huy động sự hỗ trợ của quốc tế hỗ trợ tài chính và công nghệ. Cần có cơ chế hỗ trợ tài chính khuyến khích doanh nghiệp đầu tư cho hoạt động chuyển đổi công nghệ sử dụng các chất thân thiện với khí hậu, tiết kiệm năng lượng và giảm thiểu lượng tiêu thụ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính.

PV: Xin ông cho biết những nhiệm vụ trọng tâm cần triển khai trong thời gian tới để tiếp tục thực hiện tốt Công ước và Nghị định thư?

Ông Tăng Thế Cường: Trong thời gian qua chúng ta đã đạt được nhiều kết quả, để tiếp tục thực hiện tốt Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal trong thời gian tới, Việt Nam cần triển khai đồng bộ nhiều hoạt động, trong đó có một số nhiệm vụ trọng tâm sau:

1. Tiếp tục hoàn thiện thể chế, chính sách về quản lý các chất được kiểm soát; ban hành các tiêu chuẩn, quy chuẩn kỹ thuật, hướng dẫn kỹ thuật. Trong đó, chúng ta cần học hỏi kinh nghiệm quản lý của các nước trong khu vực và thế giới về kiểm soát các chất có chứa trong sản phẩm, thiết bị, nhất là khi đã có môi chất mới thay thế thân thiện môi trường và khí hậu.

2. Các Bộ, ngành liên quan và các địa phương trên cả nước cần triển khai thực hiện tốt Kế hoạch quốc gia quản lý, loại trừ các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính được kiểm soát đã được Thủ tướng Chính phủ ban hành tại Quyết định số 496/QĐ-TTG ngày 11/6/2024 nhằm quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát theo lộ trình của Nghị định thư Montreal, phấn đấu đến năm 2045 giảm phát thải 11,2 triệu tấn CO2tđ từ hoạt động loại trừ các chất được kiểm soát.

3. Việt Nam đã tham gia các sáng kiến về làm mát bền vững như Cam kết làm mát toàn cầu, Liên minh tăng cường hiệu quả làm mát. Do đó, chúng ta cần tích cực triển khai các hoạt động làm mát bền vững và lồng ghép các giải pháp làm mát bền vững vào công trình xây dựng, tòa nhà ở khu vực đô thị và công nghiệp; đẩy mạnh sự tham gia của khối doanh nghiệp trong lĩnh vực làm mát để đổi mới công nghệ, biện pháp quản lý sản xuất và đầu tư, kinh doanh.

4. Hỗ trợ, khuyến khích các doanh nghiệp chuyển đổi công nghệ sử dụng các chất thân thiện với khí hậu, tiết kiệm năng lượng; thúc đẩy thu gom, tái chế, tái sử dụng và xử lý chất được kiểm soát theo Nghị định thư Montreal.

5. Tăng cường phối hợp liên ngành trong kiểm tra, giám sát; tăng cường kiểm soát xuất nhập khẩu và việc sử dụng các chất được kiểm soát. Trong đó, các cơ quan quản lý xuất, nhập khẩu, quản lý thị trường và lực lượng hải quan có vai trò rất quan trọng trong kiểm soát các chất làm suy giảm tầng ô-dôn, chất gây hiệu ứng nhà kính.

6. Triển khai các chương trình đào tạo, tập huấn cho giảng viên tại các cơ sở đào tạo, cán bộ tại các tổ chức đánh giá, cấp chứng chỉ kỹ năng nghề cho cán bộ kỹ thuật, kỹ thuật viên trong các ngành, nghề thuộc lĩnh vực có liên quan đến các chất được kiểm soát.

7. Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh các hoạt động hợp tác quốc tế để thực hiện hiệu quả các sáng kiến quốc tế, huy động sự hỗ trợ của quốc tế để thực hiện tốt các mục tiêu quốc gia. Xây dựng và thực hiện các chương trình, dự án hợp tác quốc tế để hỗ trợ kỹ thuật, tăng cường năng lực về quản lý, loại trừ các chất được kiểm soát theo lộ trình quy định; giải pháp làm mát thụ động trong các tòa nhà để giảm phát thải khí nhà kính.

PV: Trân trọng cảm ơn Cục trưởng!

Theo Báo TNMT: https://baotainguyenmoitruong.vn/e-magazine-30-nam-viet...

30 năm tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal - Việt Nam nỗ lực trong tiến trình bảo vệ “Lá chắn xanh” cho trái đất

Bài viết cùng chuyên mục

Tiếp tục đẩy mạnh hợp tác quốc tế về bảo vệ tầng ô-dôn

Doanh nghiệp cần đáp ứng quy định về loại trừ dần các chất được kiểm soát

Cần thực hiện các giải pháp bảo vệ tầng ô-dôn

Thông tin báo chí Ngày Quốc tế bảo vệ tầng ô-dôn 16/9/2024

30 năm Việt Nam tham gia Công ước Vienna và Nghị định thư Montreal

Đáp ứng lộ trình loại trừ dần các chất được kiểm soát