Tham vấn Dự thảo Báo cáo giám sát, đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu lĩnh vực nông nghiệp và môi trường

Sáng 21/8, tại Hà Nội, Cục Biến đổi khí hậu, Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức “Hội thảo tham vấn đối với Dự thảo Báo cáo giám sát, đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường”.

Hội thảo được tổ chức nhằm tham vấn ý kiến đối với “Dự thảo Báo cáo Giám sát và Đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (2024)” và “Dự thảo Kế hoạch triển khai hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường”.

Phát biểu khai mạc Hội thảo, bà Mai Kim Liên - Phó Cục trưởng Cục Biến đổi khí hậu nhấn mạnh “Biến đổi khí hậu tiếp tục diễn ra ngày càng cực đoan, khó lường, làm thay đổi nhiều quy luật của tự nhiên. Thiên tai và thảm họa tự nhiên dưới tác động của biến đổi khí hậu đang tác động nghiêm trọng đến nhiều quốc gia, cộng đồng dân cư với quy mô khổng lồ chưa từng thấy. Hơn bao giờ hết, vấn đề gia tăng khả năng chống chịu và thích ứng biến đổi khí hậu trở thành vấn đề sống còn của các quốc gia, đặc biệt là Việt Nam - một trong những quốc gia chịu tác động nặng nề của biến đổi khí hậu.

Trước những thách thức đó, Chính phủ Việt Nam đã ban hành nhiều chính sách và có nhiều giải pháp để thích ứng với biến đổi khí hậu. Đến thời điểm hiện nay, Việt Nam đã chủ động và tích cực tham gia có trách nhiệm, thực chất và hiệu quả các điều ước, cam kết quốc tế về biến đổi khí hậu toàn cầu cũng như ban hành và triển khai nhiều chính sách chương trình hành động về biến đổi khí hậu.”

Chia sẻ về Dự thảo Báo cáo giám sát, đánh giá hoạt động thích ứng biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường (năm 2024), đại diện Cục Biến đổi khí hậu cho biết: Báo cáo được xây dựng dựa trên cơ sở Quyết định số 148/QĐ-TTg ngày 28/01/2022 của Thủ tướng Chính phủ về việc ban hành Hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu cấp quốc gia; Quyết định số 3442/QĐ-BNN-KH ngày 12/9/2022 của Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường); cùng Công văn số 7902/BTNMT-BĐKH ngày 11/11/2024 của Bộ Tài nguyên và Môi trường (nay là Bộ Nông nghiệp và Môi trường). Bộ Nông nghiệp và Môi trường là cơ quan chủ trì thực hiện. Mục tiêu chính của Báo cáo nhằm đánh giá kết quả triển khai các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu trong năm 2024, qua đó làm cơ sở đề xuất giải pháp tăng cường năng lực chống chịu, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững ngành nông nghiệp.

Trên cơ sở những kết quả và mục tiêu được xác định trong Báo cáo giám sát và đánh giá, Bộ Nông nghiệp và Môi trường xây dựng Dự thảo Kế hoạch triển khai hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường. Kế hoạch nhằm phân công thực hiện các nội dung, nhiệm vụ được giao tại Quyết định số 148/QĐ-TTg đảm bảo tính đồng bộ, thống nhất và phù hợp với chức năng, nhiệm vụ của các đơn vị trực thuộc Bộ. Đồng thời, kế hoạch cung cấp cơ sở cho việc quản lý, điều phối và nâng cao hiệu quả thực hiện các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu, cũng như các công tác quản lý nhà nước về biến đổi khí hậu của Bộ. Việc triển khai kế hoạch được thực hiện định kỳ hằng năm.

Theo đánh giá, Báo cáo giám sát, đánh giá hoạt động thích ứng biến đổi khí hậu của Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã có tiến triển đáng kể trong xây dựng văn bản quy phạm pháp luật với 14 văn bản được ban hành và 07 văn bản đang xây dựng kể từ năm 2020. Các nhiệm vụ năm 2024 hầu hết đã hoàn thành đúng tiến độ và đáp ứng yêu cầu đặt ra cho thấy có sự phối hợp hiệu quả với các bộ, ngành và địa phương trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Nội dung biến đổi khí hậu đã được lồng ghép vào 13 quy hoạch/chiến lược ban hành năm 2024: Quy hoạch lâm nghiệp quốc gia, Quy hoạch bảo vệ và khai thác nguồn lợi thủy sản, và Quy hoạch hệ thống cảng cá, khu neo đậu tránh trú bão, các quy hoạch tài nguyên nước tại các lưu vực sông. Bên cạnh đó, hợp tác quốc tế được tăng cường để huy động nguồn lực, tăng cường kiến thức và kinh nghiệm trong ứng phó với biến đổi khí hậu. Công tác truyền thông đa dạng, tích cực, tăng cường phạm vi tiếp cận và sự tham gia đã góp phần nâng cao nhận thức và năng lực ứng phó với biến đổi khí hậu của các đối tượng trong xã hội. 

Tuy nhiên, trong quá trình triển khai, công tác giám sát và đánh giá thích ứng với biến đổi khí hậu vẫn còn nhiều hạn chế. Dữ liệu về các chỉ số quan trọng, nhất là trong nông nghiệp và quản lý tài nguyên nước, chưa đầy đủ và chủ yếu phải thu thập qua khảo sát. Khung pháp lý, hướng dẫn kỹ thuật và tiêu chuẩn còn thiếu, trong khi đội ngũ cán bộ chuyên trách, đặc biệt ở địa phương còn mỏng. Việc nhân rộng các mô hình thích ứng chưa được đẩy mạnh, công tác truyền thông nhiều nơi vẫn mang tính phong trào, chưa sát với nhu cầu thực tế của cộng đồng. Hạ tầng và trang thiết bị tại vùng sâu, vùng xa còn hạn chế, khiến việc phổ biến thông tin chưa kịp thời và hiệu quả.

Cùng chung khó khăn, vướng mắc đối với việc thu thập dữ liệu trong quá trình triển khai Hệ thống giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu (lĩnh vực nông nghiệp), đại diện Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Nông nghiệp và Môi trường) đã chỉ ra nguyên nhân dẫn đến việc chưa thu thập đầy đủ dữ liệu. Có thể kể đến như yếu tố chỉ số còn phức tạp, khó xác định phương pháp đo lường chính xác. Quy mô sản xuất nông nghiệp ở nhiều nơi vẫn còn manh mún, nhỏ lẻ, khiến việc thống kê gặp khó khăn. Bên cạnh đó, nguồn kinh phí dành cho điều tra, khảo sát còn hạn chế, trong khi kỹ thuật thu thập dữ liệu chưa thật sự phù hợp. Ngoài ra, đội ngũ cán bộ phụ trách thường xuyên thay đổi, thiếu tính ổn định và liên tục, cũng ảnh hưởng đến quá trình triển khai và đảm bảo tính chính xác của thông tin.

Tại hội thảo, Cục Biến đổi khí hậu cũng đã giới thiệu Phần mềm giám sát và đánh giá hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu trực tuyến. Đây là công cụ quan trọng nhằm hỗ trợ các cơ quan, đơn vị trong việc theo dõi, tổng hợp và đánh giá kết quả thực hiện các hoạt động thích ứng một cách minh bạch, kịp thời và hiệu quả. Phần mềm giúp nâng cao năng lực quản lý, điều phối, tạo thuận lợi cho việc cập nhật dữ liệu, báo cáo định kỳ, từ đó phục vụ công tác chỉ đạo, điều hành của Bộ cũng như các cơ quan liên quan trong lĩnh vực nông nghiệp và môi trường.

Trong phiên thảo luận, các đại biểu dành nhiều thời gian để chia sẻ các ý kiến đóng góp về chuyên môn cũng như kinh nghiệm thực tế để triển khai hệ thống giám sát và đánh giá các hoạt động thích ứng với biến đổi khí hậu của các quốc gia. Những ý kiến đóng góp sẽ là cơ sở quan trọng để Cục biến đổi khí hậu tiếp tục nghiên cứu và hoàn thiện 2 dự thảo trước khi trình lãnh đạo Bộ ban hành. Đây được kỳ vọng là giải pháp góp phần thúc đẩy quá trình triển khai các giải pháp thích ứng với biến đổi khí hậu một cách bài bản và hiệu quả hơn trong thời gian tới. 

Hội thảo có ý nghĩa quan trọng trong việc hoàn thiện hệ thống giám sát và đánh giá thích ứng với biến đổi khí hậu, thể hiện quyết tâm của ngành nông nghiệp và môi trường trong việc thực hiện cam kết quốc gia ứng phó với thách thức khí hậu toàn cầu.

Một số đại biểu tham gia góp ý đại Hội thảo:

​​​​​​​

Cục Biến đổi khí hậu